Piekło

Okolica osady Pasterka w Górach Stołowych posiada kilka malowniczych wąwozów, ściany których składają się z imponujących pionowych grup skalnych. Jednym z takich wąwozów jest Piekło.

Wąwóz Piekło ciągnie się w kierunku północno-zachodnim, ma długość półtora kilometra i pokonuje ponad sto metrów róznicy wysokości. Wlot wąwozu znajduje się na północnym krańcu osady Pasterka. Wąwóz kończy się przy granicy polsko-czeskiej przy słupku granicznym 177/12.

źródło mapy: geoportal.gov.pl

Dnem wąwozu idzie ścieżka. Uczęszczana, gdyż nie zarosła. W 2014 roku, ścieżka ta była w wielu miejscach pzegrodzona przez wiatrołomy. W 2020 roku po wiatrołomach nie było już ani śladu i przez cały wąwóz można przejść już bez problemu.

Czytałem gdzieś, że Czesi po wejściu Polski do strefy Schengen zwrócili się z prośbą o wytyczenie szlaku turystycznego wzdłuż dna wąwozu, jednak strona polska (w osobach reprezentujących Park Narodowy Gór Stołowych) nie zgodziła się na to. Ponoć ze względu na ochronę przyrody. Prywatnie, mam mieszane uczucia co do takiego podejścia do rzeczy. Ścieżka nie jest wymagająca. I tutaj szkoda, że nie jest udostępniona, bo walory widokowe wąwozu są przepiękne. Z drugiej strony jednak zastanawiam się jak by wyglądał ten wąwóz gdyby został ‚zadeptany’, choć osobiście uważam, że tak by nie było – podobnego stylu szlaki funkcjonują po stronie czeskiej i jakoś nie widzę aż tak wielkiej ingerencji w przyrodę.
W każdym razie muszę zaznaczyć, że wąwóz leży w strefie ochrony ścisłej, w związku z tym wejście do niego jest na własną odpowiedzialność.

Wejście do wąwozu ukryte jest w lesie na samym końcu Pasteki, tuż przy zachowanej starej stodole.

Po wejściu za stodołą w las dostrzec mozna ruiny budowli.

Było to przed wojną najbardziej na północ wysunięte gospodarstwo w Pasterce.

źródło mapy: mapire.eu

Budynek ten wraz z przylegającym do niego poletkiem widać na zdjęciu lotniczym z 1946 roku.

źródło zdjęcia lotniczego: ags.cuzk.cz

Również na zdjęciu lotniczym 1952 roku widać jeszcze ten budynek w całości. Niestety znalazł się on poza pasem granicznym, w związku z czym był z góry skazany na powolne niszczenie.

źródło zdjęcia lotniczego: geoportal.gov.cz

Obecnie po budynku zachował się najniższy kamienny poziom z pozostałościami piwnic.

Od pozostałości budynku jest jakieś 30 metrów do miejsca, gdzie wąwóz Piekło ma swój początek na skraju łaki i lasu. Do wąwozu w tym miejscu wpływa strumień, który płynął przez całą wieś Pasterka.

Nieopodal ruin jak również u wlotu do wąwozu przy strumieniu mozna dostrzec porozbijane stare poniemieckie naczynia. Widać, że ten teren był przeczesywany przez poszukiwaczy. Świadczą o tym widoczne doły w ziemi.

Na skałach u wejścia do wąwozu odnajduję wykute prostokątne wnęki. Przy jednej z nich widnieje wykuty numer 11. Na podstawie podobnych wykutych nisz z numerami, które można znaleźć w innym miejscu Gór Stołowych, znalezione nisze w wąwozie Piekło mogą być śladem dawnej drogi krzyżowej, gdzie w wykutych niszach będącymi stacjami drogi krzyżowej byly umieszczone święte obrazki bądź figurki. To tylko hipoteza, gdyż żadnych śladów pisanych odnośnie drogi krzyżowej w wąwozie Piekło nie znalazłem.

Inne wykute ryty są w nawisie skalnym u podstawy jednej ze skał.

Oprócz wnęki oraz kilku napisów uwagę przykuwa symbol wykuty w kole.

Po dokładnym obejrzeniu widać, że w kole wykuto swastykę. Ten symbol niechlubnych czasów III Rzeszy został po drugiej wojnie światowej skuty.

Imponujących ścian skalnych na całej długości wąwozu Piekło nie sposób uchwycić na zdjęciach, sporo z nich jest zresztą ukryta pośród drzew. Zdjęcia wykonano w 2014 roku: